ЖАРГАЛАНТЫН ШИРЭЭ Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумаас баруун тийш 40 гаруй километр зайд орших баруун талаараа дэллэсэн хадтай төвгөр толгодыг нутгийнхан ширээ хэмээн нэрлэх ажээ.
2016 онд ШУА-ийн Түүх, Археологийн хүрээлэнгийн “Хүрэл, төмрийн үеийн судалгааны салбар”-ын судлаач Ц.Төрбат, Н.Батболд, Д.Батсүх нар судалжээ. Энэхүү дэллэсэн хад нь галт уулын хайлмал бөгөөд эрт цагт газар хөдлөлтийн түлхэлтийн хүчээр халин гарч ирэхэд дээрхи газар нь овойн тогтож довцог болсон нь ертөнцийн зүгээр урдаас хойш нэлээд хэдэн километр үргэлжилнэ. Ийм тогтоц бүхий олон довцгийг нутгийнхан “ширээ” гэдэг байна.
Энд Жаргалантын эх, дунд, адаг хэмээн нэрлэсэн 3 газар байх бөгөөд Жаргалантын адгийн ертөнцийн зүгээр баруун тийш харсан талд буй тэгш хаднаа шинэ чулуун зэвсгийн буюу неолитийн төгсгөлөөс хүрэл зэвсгийн эхэн үед амьдарч асан хүмүүсийн олон гайхамшигтай уран бүтээл болох эрээн буга, морь, аргаль, янгир, том эвэртэй үхэр, зүрхэн нүүртэй хүний дүрс зэрэг олон төрлийн баг, чандмалсан хонхор, тамга тэмдэг зэрэг дүрслэлүүд оршино. Энэ нь тус бүс нутагт буй шинэ чулуун зэвсгийн төгсгөлөөс хүрэл зэвсгийн эхэн үеийн оршин суугчдын баг дүрсэлсэн хадны зургийн томоохон цуглуулга газар юм.
Энд нийт 26 хэсэг хадан дээр хадны зураг сийлсэн байдаг бөгөөд хадны зургаас зүүн тийш тус толгойн оройгоор олон тооны булш байдаг. Энэ нь тус зургийг үлдээсэн эздийн булш байж болох юм.
Неолитийн төгсгөлөөс хүрлийн эхэн үе (НТӨ IV-II мянган)-д холбогдоно.
Ашигласан ном зохиол
Төрбат Ц., Батболд Н., Батсүх Д. “Монголын хүрэл, төмрийн үеийн судалгааны тулгамдсан асуудлууд ба шинэлэг шийдлүүд” сэдэвт ажлын хүрээнд Сүхбаатар, Архангай аймгийн нутагт хадны зураг бүртгэн баримтжуулах хээрийн шинжилгээний ангийн тайлан. УБ., 2016.
Discussion about this post