Булган Рэнцэндоржийн карьер хурдацтай хөгжиж байна. Дөнгөж “өчигдөр” (2018 онд) тэрээр Пермийн бүжиг дэглээчийн сургуулийг төгссөн бөгөөд өнөөдөр Пермийн дуурь бүжгийн эрдмийн театрын балетчин болжээ. Р.Булган өнгөрсөн улиралд тайзан дээр Китри (Дон Кихот), Мари (cелкунчик), Гамзатти (Ла Баядер), Одетта, Одил (Хунт нуур), Медора (Ле Корсар), Гоцлол дуучид ( “Rubies”), Calliope (“Apollo Musaget”) болон бусад дүрүүдэд бүжиглэжээ.. Ийм солирын од шиг өсөлт нь саяхан төгссөн хүнд ховор тохиолддог. Үзэгчид, мэргэжилтнүүд Р.Булганы тухай ярьж хэлэлцэж, түүнтэй нягт нямбай харж, түүний тоглолтыг хүлээдэг.
Энэ бол таны анхны том ярилцлага юм. Булган Рэнцэндоржийн талаар уншигч таны мэдэх ёстой хамгийн эхний зүйл юу вэ?
Би балетад яаж орсон тухай. Энэ бол миний хувьд амьдралын чухал мөч юм. Би бас Пермийн бүжиг дэглээчийн сургуульд хэрхэн суралцаж, хүмүүс надад юу тусалсан тухай яримаар байна. Би уг нь Монгол хүн. Үнэндээ зургаан нас хүртлээ тэр балетын талаар юу ч мэддэггүй байв. Гэтэл нэг өдөр ээж намайг гараас минь хөтлөөд бүжиг дэглэлтийн сургууль руу дагуулж явсан. Мэдээжийн хэрэг тэд намайг аваагүй, яагаад гэвэл би жаахан байсан. Дараа нь ээж намайг бүжгийн студид дагуулж явав. Дараа нь бид театрын студид кастинг хийх талаар сонсож, би тэнд очсон. Нэгэн цагт Оросын балетын академийг төгссөн багш ажилладаг байсан. Тэр хүн бол А.Я.Ваганова, бид түүнтэй маш их ажиллаж, их зүйл сурсан. Нэг удаа Пермийн бүжиг дэглээчийн сургуулийн багш нар манай хотод охид хөвгүүдийн дунд кастинг хийхээр ирсэн. Тэд улс орон даяар балетчин болох хүүхэд хайсан. Би сонгон шалгаруулалтад тэнцээд Пермьд суралцах урилга авсан.
-Балет бол таны амьдралд хийхийг хүсдэг зүйл гэдгийг хэзээ ойлгосон бэ?
-Долоон настайдаа театрын студид ороход. Тэр үед би балет минийх гэдгийг ойлгосон. Аав, ээж минь бүжигтэй ямар ч холбоогүй, тэд инженер мэргэжилтэй, гэхдээ намайг балетад заавал авчрах ёстой гэсэн дотоод дуу хоолой ээжид минь хэлсэн.
-Дараа нь: 2018 онд Пермийн балетын сургуулийг төгсөөд ямар ирээдүйтэй байсан бэ? Та Пермийн труппт орно гэдгээ шууд мэдсэн үү?
-Уг нь манай анги хоёр улсын хооронд байгуулсан гэрээний дагуу сурдаг байсан болохоор би Монголдоо буцах ёстой байсан. Гэхдээ бүх зүйл өөрөөр эргэв. Намайг тэр даруй Пермь, Екатеринбургт урьсан. Би удаан хугацаанд сонголтоо хийсэн. Би Екатеринбургт очиж театраа үзээд Пермьд үлдэхийг хүсч байгаагаа ойлгосон. Энэ бол миний төрсөн хот, театрт би бүх жижиг зүйл, шат бүрийг мэддэг гэдгийг хэлж болно. Миний хувьд сансарт ая тухтай байх нь чухал юм.
-Театрт ирэхдээ та ийм үсрэлт хийнэ гэж таамаглаж болох уу?
-Бүх зүйл ийм байдлаар хөгжинө гэж таамаглах боломжгүй, өөрөөр хэлбэл би бодох дургүй. Энэ боломжийг хүн бүрт олгож байгаа боловч хэрхэн ашиглах нь зөвхөн танаас л хамаарна. Балетчины статусыг авах нь маш хэцүү, энэ дүрд үлдэх нь бүр ч хэцүү байдаг. Чанараа хадгалж, гүйцэтгэлээс гүйцэтгэл рүү чиглүүлээрэй.
-Таны гол шүүмжлэгч хэн бэ?
-Би хүн бүрийг сонсож чаддаг: үзэгчид, хамт ажиллагсад … Гэхдээ дараа нь би ажил дээрээ юу хийх, юу хийж болохгүйг өөрөө сонгодог. Миний багш багш Наталья Анатольевна Моисеевагийн санал бодол миний хувьд маш чухал юм. Би дотоод дуу хоолойгоо сонсохыг хичээдэг.
-Таны дотоод дуу хоолой танд юу хэлж байна вэ?
-Бүх боломжийг ашиглах. Хувь тавилангаар өгсөн бүх зүйлийг хөвөн шиг шингээж ав. Цаг хугацаа маш хурдан хурдан өнгөрдөг … Балетчин хүн цаг заваа ухаалаг ашиглах ёстой.
-Дашрамд хэлэхэд тэд таныг ухаалаг охин, ухаалаг балетчин гэж ярьдаг. Та мэдэх үү?
-Үнэн үү? Би үүнийг сонсоод маш их баяртай байна. Тайзан дээрх алхам бүрээ ухаалгаар хийхийг хичээдэг. Түүнчлэн, балетчин зөвхөн тайзан дээр гэрэлтэхээс гадна өдөр тутмын амьдралдаа энэ статустай тохирч байх ёстой гэдэгт би итгэдэг.
-Сургалт эхлэхээс хэдэн минутын өмнө та бэлтгэлийн өрөөнд ирдэг вэ?
-Наад зах нь хагас цаг. Би бүжиглэхийн тулд тулд бие халаалт хийх хэрэгтэй. Мөн энэ хугацаанд гарсан алдаанууд дээр ажиллаж амжих хэрэгтэй. Өчигдрийн бэлтгэлээ санаж, дүн шинжилгээ хийж шинэ түвшинд гар. Энэ аргаар ажил хоёр дахин хурдан явагдана.
-Балетын ертөнцөд танд дурсгалт зүйл бий юу?
-Би олон балетчин харсан. Олон хүмүүс ямар нэгэн зүйлийг сурч мэдэж чаддаг, гэхдээ би бүх дүрд өөрийгөө олохыг, тоглолт бүрт өөрийгөө эрэлхийлэхийг илүүд үздэг.
-Өөрийнхөө дүр төрхийг урлах урам зоригийг хаанаас авдаг вэ?
-Би сонгодог хөгжим уншиж, үздэг, сонсдог, тэр байтугай гэртээ толины өмнө дүрсээ давтдаг. Ажлаа орхиж, бүх бодлоо театрт үлдээх нь миний хувьд ердийн зүйл биш юм. Тоглолтоос тоглолт руу өсөхийн тулд хэсгүүдийнхээ талаар байнга бодож, дүн шинжилгээ хийж, тоглолтынхоо бичлэгийг үздэг. Ажиллах зүйл байдаг, үргэлж байх болно.
Энэ талаар багш надад бас тусалдаг. Би зарим нэг олдворуудыг танхимд авчирсан юм. Наталья Анатольевна хараад, хэлэх болно: жишээлбэл, надад тохирсон, гэхдээ энэ нь тийм биш юм.
-Пермийн дуурь бүжгийн эрдмийн театрын балетын бүлгийн дарга Алексей Мирошниченко өөрийн биеэр ямар нэгэн зөвлөмж өгдөг үү?
Тэрбээр бараг бүх тоглолтод оролцдог бөгөөд дараа нь хаалттай хөшигний ард зөвлөгөө өгч, элементийг буруу хийсэн бол давтахыг хүсдэг. Ерөнхийдөө би Алексей Григорьевичт маш их талархаж байна. Эцсийн эцэст саяхан төгссөн хүнд “хэцүү тоглоом”-ыг даатгах нь маш том эрсдэл юм. Түүний хэлсэн бүх зүйлийг тэмдэглэж авахыг хичээдэг.
-Сургуулийн багш, театрын багш хоёрын хооронд ямар ялгаа байдаг вэ?
-Сургууль нь балетын үндэс суурийг тавьсан. Надад бүжгийн урлагийг ойлгуулсан Нина Петровна Костаревад баярлалаа. Театрт багш таны зан чанар, ур чадварыг илчлэх ажлыг аль хэдийн эхлүүлжээ. Plus нь өөрийн гүйцэтгэлийн ур чадварыг шилжүүлдэг.
-Та янз бүрийн хамтрагчтай бүжиглэдэг. Дуэт бүжигт хамгийн чухал зүйл юу вэ?
-Хүндэтгэл. Залуус бүгд тэс өөр бөгөөд бүгд өвөрмөц юм. Би бүх хүмүүст талархаж явдаг. Нэмж дурдахад тэд надаас илүү театрт ажиллаж байсан, илүү туршлагатай, би тэдэнд итгэхээс айдаггүй.
-Яг одоо тоглож байгаа аль хэсэг чинь хамгийн дуртай вэ?
-Энэ бол Ла Баядере балетын Никия юм. Би энэ хэсгийг сургуулийн нэгдүгээр ангиас эхлэн тоглохыг хүссэн. Үүнд бүжиг, жүжиг нь бүхэл бүтэн цогцыг бүрдүүлдэг. Энэ нь ялангуяа могойн бүжгээс тод харагдаж байна. Бүжиг нь өөрөө энд маш үзэсгэлэнтэй бөгөөд гоо үзэсгэлэнгээрээ дамжуулан та, тэр бол Никиа бол таны хайртай хүн өөр охинтой сууж байгаад тэр үед та тэдний хурим дээр бүжиглэж байгаад харамсаж байгаагаа илэрхийлж чадна. Та бүжиглэж, уй гашуу гарч ирдэг. Гэхдээ энэ нь маш болгоомжтой байх ёстой.
Гэсэн хэдий ч та энэ тоглолтын өөр нэг хэсэг болох Гамзаттигийн дүрийг бүтээж “Алтан маск” -т нэр дэвшсэн.
-Би бас Гамзаттид маш их дуртай. Гэхдээ энэ бол огт өөр баатар юм. Би түүнийг үнэ цэнэтэй, өөртөө маш итгэлтэй, нэлээд боловсорсон эмэгтэй гэж ойлгодог.
Одоо миний урын санд илүү төлөвшсөн дүр бол Алексей Мирошниченкогийн найруулсан “Шехеразаде” балетаас өндөр насандаа хатан хаан Фарах Пехлави юм. Энэ бол бүжгийн хэсэг биш, гэхдээ би бүх биеэрээ, бүх дүр төрхөөрөө түүний амьдралыг бүхэлд нь дамжуулах ёстой. Залуу Фарах бол огт өөр асуудал юм: энэ дүрд бүх сэтгэл хөдлөл гаднаа байдаг.
Би бас Баланчин-Стравинскийн бадмаарагуудад үнэхээр дуртай. Энэ бол неоклассик бүжиг дэглэлт, дорвитой либреттогийн арын дэвсгэр байхгүй, та тайзан дээр гараад гэрэл асаагаарай. Энэ балет миний хувьд санамсаргүй тоглоом шиг л санагддаг. Би түүнээс маш их баяртай байна!
Танд хэцүү хэвээр байгаа тоглоомууд байдаг уу?
Бүх тоглолтууд өөрийн гэсэн байдлаараа төвөгтэй байдаг. Заримыг нь илүү хялбар гэж хэлж чадахгүй. Жишээлбэл, “Хунт нуур” бол маш хэцүү тоглолт юм. Цагаан өнгийн үйлдлийн дараа та үсээ янзлахаар хувцас солих өрөө рүү гүйж очоод зөвхөн хүч чадлаа хаанаас авахаа л бодно. Эцсийн эцэст, Хар хун урд нь байгаа бөгөөд та бүгдийг газар дээр нь алж, мөн фуетийг мушгих ёстой дүр төрх юм. Гэхдээ та тайзан дээр гарна, хүч чадал нь хаа нэг газраас ирдэг.
Энэ бол тайз нь зөвхөн хүч чадал авахаас гадна хүч өгдөг гэсэн үг үү?
-Тайзан дээр гарахдаа би найрал хөгжим, үзэгчдээс ирдэг хамгийн хүчтэй эрч хүчийг мэдэрдэг бөгөөд энэ нь маш их тусалдаг. Тайз бол ерөнхийдөө театрын хамгийн дуртай газар юм. Энэ бол дулаахан зүйл. Ангидаа ажиллаад, дараа нь тоглолтод гарахад шал өөр сенсаац болно. Гайхамшиг тайзан дээр гардаг.
Ярилцлага авсан: Наталья Овчинникова
Discussion about this post